Konserwacja zabytków w świetle Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Można zauważyć, że coraz więcej zabytkowych budynków jest konserwowanych i restaurowanych. Ma to na celu uchronić je przed niszczeniem oraz zminimalizować ryzyko stanowienia zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań, należy zapoznać się z regulacjami prawnymi, jakie zawarte są w Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Ustawa ta wskazuje, kto i w jaki sposób może podejmować się konserwacji zabytków.

Zabytki wpisane do rejestru i do ewidencji zabytków

Zabytki dzielą się na te wpisane do Rejestru Zabytków oraz znajdujące się w Ewidencji zabytków. W obu przypadkach wymagane są uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Rejestr zabytków, dla zabytków znajdujących się na terenie województwa, prowadzi wojewódzki konserwator zabytków, natomiast Ewidencja zabytków jest podstawą do sporządzania programów opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty i gminy. Istnieje także możliwość wykreślenia zabytku z Rejestru – trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Obiektu znajdującego się w ewidencji nie można wykreślić, gdyż nie ma ścieżki administracyjnej, która na to pozwala.

Zalecenia konserwatorskie

Właściciel budynku, który chce przeprowadzić w zabytku działania inwestycyjne może uzyskać od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, tak zwane zalecenia konserwatorskie. Określają one, między innymi, w jaki sposób korzystać z budynku. Ponadto wskazują jak odpowiednio zabezpieczyć budynek i jak przeprowadzić prace konserwatorskie. Regulują również zakres dopuszczalnych zmian, które mogą zostać przeprowadzone. Należy pamiętać, że zalecenia konserwatorskie są jedynie wytycznymi, które mogą ukierunkować inwestora, co do sposobu przeprowadzenia robót budowlanych, czy sporządzenia projektu budowlanego. Na zalecenia konserwatorskie czeka się nie dłużej niż miesiąc.

Wymagana zgoda

Obiekty wpisane do rejestru zabytków potrzebują zgody, między innymi na prace konserwatorskie czy restauratorskie.

Jak podkreślają eksperci z firmy KBI Słojkowscy: „Wniosek o wydanie pozwolenia powinien wskazywać, między innymi zakres i sposób prowadzenia prac oraz osobę, która będzie kierować robotami budowlanymi. Musi to być ktoś, kto ma odpowiednie uprawnienia i co najmniej dwuletnią praktykę zawodową na budowie przy zabytkach nieruchomych”.

Do wniosku należy dołączyć, przede wszystkim, potwierdzenie prawa do władania nieruchomością i program planowanych robót budowlanych ze wskazaniem przewidywanego terminu ich rozpoczęcia i zakończenia. Pozwolenie powinno być wydane w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku. Należy pamiętać, że remont obiektu wpisanego do rejestru zabytków wymaga także pozwolenia na budowę. Dla obiektów wpisanych do Ewidencji Zabytków pozwolenie to nie jest wymagane.

Dofinansowanie do prac konserwatorskich

Właściciel lub posiadacz zabytku, może ubiegać się o udzielenie odpowiedniej dotacji na wszelkie prace konserwatorskie czy restauracyjne. Dofinansowanie zabytku znajdującego się w rejestrze zabytków może być udzielone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków lub przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa. Natomiast dofinansowanie zabytku znajdującego się w Ewidencji Zabytków udzielane jest przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa, na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale.